રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાની મોનેટરી પોલિસી કમિટીએ તેની ત્રણ દિવસીય બેઠકમાં ફરી એકવાર રેપો રેટને 6.5% પર જાળવી રાખવાનો નિર્ણય લીધો છે. આરબીઆઈ ગવર્નરે કહ્યું કે આ નિર્ણય MPC સભ્યો દ્વારા 4:2ની બહુમતીથી લેવામાં આવ્યો છે. ફેબ્રુઆરી 2023 થી રેપોમાં કોઈ ફેરફાર થયો નથી. આરબીઆઈ ગવર્નરના જણાવ્યા અનુસાર, કેન્દ્રીય બેંકની નીતિઓની લોકોના જીવન પર અસર પડે છે. આરબીઆઈનું પહેલું કામ મોંઘવારી પર નિયંત્રણ રાખવાનું છે.
RBI ગવર્નર શક્તિકાંત દાસના જણાવ્યા અનુસાર, મોનેટરી પોલિસી કમિટી (MPC) એ 4-2 બહુમતી સાથે વ્યાજ દર 6.5% પર યથાવત રાખવાનો નિર્ણય કર્યો, જ્યારે SDF દર 6.25% અને MSF દર 6.75% પર યથાવત છે. મધ્યસ્થ બેંકનું વલણ તટસ્થ રહે છે. MPC સર્વસંમતિથી આ તટસ્થ નીતિ વલણ જાળવવા માટે સંમત થયું હતું, જે વર્તમાન આર્થિક પરિસ્થિતિઓ માટે સાવચેતીભર્યું અભિગમ દર્શાવે છે.
ચાલુ નાણાકીય વર્ષ માટે આર્થિક વૃદ્ધિ દરનો અંદાજ 7.2% થી ઘટાડીને 6.6% કરવામાં આવ્યો
આરબીઆઈના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસના જણાવ્યા અનુસાર, જુલાઈ-સપ્ટેમ્બર ક્વાર્ટરમાં જીડીપી વૃદ્ધિ દર 5.4 ટકાની અપેક્ષા કરતા ઓછો હતો. બીજા ક્વાર્ટરમાં અર્થતંત્રમાં મંદીનો સંકેત આપતા સૂચકાંકો સમાપ્ત થઈ ગયા છે. દાસના મતે આરબીઆઈએ ચાલુ નાણાકીય વર્ષ માટે આર્થિક વૃદ્ધિ દરનો અંદાજ 7.2 ટકાથી ઘટાડીને 6.6 ટકા કર્યો છે. તેમણે કહ્યું કે બીજા ક્વાર્ટરમાં અર્થતંત્રમાં મંદીનો સંકેત આપતા સૂચકાંકો હવે સમાપ્ત થઈ રહ્યા છે.
MPCની બેઠક બાદ RBI ગવર્નરે જણાવ્યું હતું કે ખાદ્યપદાર્થોની કિંમતો પર સતત દબાણને કારણે ફુગાવો ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં ઊંચો રહેવાની શક્યતા છે. તેમણે કહ્યું કે રવિ ઉત્પાદનથી રાહત મળશે. આરબીઆઈએ નાણાકીય વર્ષ 2024-25 માટે રિટેલ ફુગાવાનો અંદાજ 4.5 ટકાથી વધારીને 4.8 ટકા કર્યો છે.
આરબીઆઈ ગવર્નર દાસના જણાવ્યા અનુસાર, બેંકો અને એનબીએફસીના નાણાકીય માપદંડો મજબૂત રહે છે. નાણાકીય ક્ષેત્રનું સ્વાસ્થ્ય શ્રેષ્ઠ છે. આરબીઆઈ ગવર્નરે કહ્યું કે ચાલુ ખાતાની ખાધ નાણાકીય વર્ષ 2025માં ટકાઉ સ્તરે રહેશે. દાસના મતે ભારતીય રૂપિયો ઊભરતાં બજાર અર્થતંત્રોમાં તેના સમકક્ષો કરતાં ઓછો અસ્થિર રહ્યો છે. RBI માત્ર એવા કિસ્સાઓમાં જ્યાં પર્યાપ્ત સુધારાત્મક પગલાં દર્શાવવામાં આવ્યાં નથી તેવા કિસ્સામાં નિયમન કરાયેલ એકમો પર વ્યાપારી પ્રતિબંધો લાદે છે.
MPCમાં લેવાયેલા નિર્ણયોની સંપૂર્ણ સ્થિતિ અહીં જાણો
ભારતીય રિઝર્વ બેંકે શુક્રવારે સતત 11મી વખત પોલિસી રેટ યથાવત રાખવાનો નિર્ણય કર્યો હતો, પરંતુ ચાલુ નાણાકીય વર્ષ માટે જીડીપી વૃદ્ધિ અનુમાનને 7.2 ટકાના અગાઉના અંદાજની સરખામણીએ ઘટાડીને 6.6 ટકા કરી દીધું હતું.
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ જુલાઈ-સપ્ટેમ્બર ક્વાર્ટરમાં જીડીપી વૃદ્ધિ સાત-ક્વાર્ટરના નીચા સ્તરે 5.4 ટકા હોવા છતાં વ્યાજ દરો પર યથાવત્ યથાવત્ જાળવી રાખ્યું હતું, જે RBIના 7 ટકાના પોતાના અંદાજની સામે હતું.
મે 2022 થી કુલ 250 બેસિસ પોઈન્ટ્સ, સતત છ વખત વ્યાજ દરમાં વધારો કર્યા પછી ગયા વર્ષે એપ્રિલમાં વ્યાજ દરમાં વધારો કરવાનું ચક્ર અટકાવવામાં આવ્યું હતું. ચાલુ નાણાકીય વર્ષની પાંચમી દ્વિમાસિક નાણાકીય નીતિની જાહેરાત કરતાં, RBI ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે જણાવ્યું હતું કે નાણાકીય નીતિ સમિતિ (MPC) એ નીતિને તટસ્થ રાખીને રેપો રેટને 6.5 ટકા પર યથાવત રાખવાનો નિર્ણય કર્યો છે.
તેમણે કહ્યું કે MPC ભવિષ્યની કાર્યવાહી માટે આગામી મેક્રો ઈકોનોમિક ડેટા પર નજર રાખશે. આરબીઆઈએ ચાલુ નાણાકીય વર્ષ માટે ગ્રોસ ડોમેસ્ટિક પ્રોડક્ટ (જીડીપી) વૃદ્ધિનું અનુમાન અગાઉના 7.2 ટકાના સ્તરથી ઘટાડીને 6.6 ટકા કર્યું, જ્યારે ફુગાવાના લક્ષ્યાંકને અગાઉના 4.5 ટકાના અંદાજથી વધારીને 4.8 ટકા કર્યો.
આર્થિક પ્રવૃત્તિને વેગ આપવા માટે બેંકોને ધિરાણ માટે વધુ નાણાં ઉપલબ્ધ કરાવવાના પ્રયાસરૂપે, આરબીઆઈએ કેશ રિઝર્વ રેશિયો (સીઆરઆર) હાલના 4.5 ટકાથી ઘટાડીને 4 ટકા કર્યો છે. તેનાથી બેંકોને 1.16 લાખ કરોડ રૂપિયા મળશે અને તેમની ધિરાણ ક્ષમતામાં સુધારો થશે.
CRR એ બેંકની કુલ થાપણોની ટકાવારી છે જે તેણે RBI પાસે રોકડ સ્વરૂપે રાખવાની હોય છે. CRR ની ટકાવારી RBI દ્વારા સમય સમય પર નક્કી કરવામાં આવે છે. બેંકોને આ રકમ પર કોઈ વ્યાજ મળતું નથી.
ઓક્ટોબરમાં સરકારે રિઝર્વ બેંકની રેટ-સેટિંગ પેનલ – મોનેટરી પોલિસી કમિટી (MPC)નું પુનર્ગઠન કર્યું. પુનર્ગઠિત પેનલની આ બીજી MPC બેઠક હતી જેમાં ત્રણ નવા નિયુક્ત બાહ્ય સભ્યો – રામ સિંહ, સૌગતા ભટ્ટાચાર્ય અને નાગેશ કુમારે હાજરી આપી હતી.
MPCના નિર્ણયની તમારા EMI પર કેવી અસર પડશે?
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાની મોનેટરી પોલિસી કમિટીએ પોલિસી વ્યાજ દરોમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી. રેપો રેટ 6.5% પર યથાવત રાખવામાં આવ્યો છે. આ રીતે, બેંકો તરફથી તમારી લોનની EMIમાં કોઈ ફેરફાર થવાની સંભાવના નથી. તેથી, ન તો તમને વ્યાજ દરમાં કોઈ રાહત મળવાની છે અને ન તો કોઈ બોજ વધવાનો છે. અત્યારે તમારે એ જ EMI ચૂકવવી પડશે જે તમે ચૂકવતા હતા.
CRR ઘટાડીને 4%
RBIએ કેશ રિઝર્વ રેશિયો (CRR)માં ઘટાડો કર્યો છે. આરબીઆઈના આ નિર્ણયથી બેંકોને સીધી લોન આપવામાં સરળતા રહેશે. મોનેટરી પોલિસી કમિટીએ કેશ રિઝર્વ રેશિયો (CRR) ઘટાડીને 4% કર્યો છે, જે RBIના તટસ્થ નીતિ વલણને દર્શાવે છે.
